Nhạc sĩ Xuân Phương sinh ngày 25 tháng 12 năm 1973, quê ở Văn Giang, Hưng Yên. Hiện công tác tại Trường Đại học Văn hóa – Nghệ thuật Quân đội. Cư trú tại phường Thành Công, quận Ba Đình, Hà Nội.

Được giáo dục âm nhạc từ nhỏ, Xuân Phương đã học qua hệ Sơ - Trung cấp bộ môn piano tại Nhạc viện Hà Nội, đến năm 1991 tiếp tục học Đại học Sáng tác và tốt nghiệp năm 1998. Từ năm 2000 là giảng viên Trường Cao đẳng Văn hóa - Nghệ thuật Quân đội, nay là Đại học Văn hóa - Nghệ thuật Quân đội, sau đó anh còn tiếp tục học Cao học về nghiên cứu văn hóa dân gian tại Viện Văn hóa dân gian.

Ngoài các thể loại âm nhạc khác, anh được biết đến với tư cách là một trong những tác giả trẻ của thế hệ 7x, 8x với những ca khúc được nhiều người biết đến như: Mong ước kỷ niệm xưa (trong top 5 các ca khúc được yêu thích do bạn đọc báo “Hoa học trò” bình chọn), Lời ru cho con (trong top 10 chương trình “Làn sóng xanh” của Đài Tiếng nói Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh), Nếu phải xa nhau (trong top 10 của chương trình VTV - “Bài hát tôi yêu”, VTV3 Truyền hình Việt Nam...).